مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر رفع محدودیت کشت برنج در کشور از جمله مصوباتی است که از درخواست های به حق مردمی، بخصوص برنج کاران عزیز کشور و شهرستان مرودشت بود و دست رد بر سینه افراد و گروه هایی زد که منافع آنها در محدودیت کشت برنج و واردات آن رقم می خورد.شهرستان مرودشت با سطح زیر کشت 26 هزار هکتار و تولید بیش از86 هزارتن برنج، مصـرف سالیانه بیش از 2 میلیون نفــر از جمعیت کشورمان را تامین می‌کند. این آمار خیره کننده در حالی است که برنج کاران شهــرستان در سال های گذشته با محدودیت‌هایی برای تامین نهاده‌های مورد نیاز خود و همچنین آب برای آبیاری مزارع خود در بخش‌های کامفیروز شمالی و جنوبی روبرو بوده اند. خوشبختانه مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی و تلاش های بی وقفه و ثمربخش نماینده محترم شهرستان مرودشت، جناب آقای مهندس رشیدی، برای محقق شدن این امر مهــم، خط بطلانی بر روی نگرش منفی علیه کشت برنج به همراه داشت. برای روشن شدن مطلب نیاز است بر روند کاشت، داشت و برداشت برنج براساس مولفه هایی مانند فیزیولوژی گیاهی و برآوردهای اقتصادی درتولید این محصول استراتژیک بررسی کوتاهی داشته باشیم. برنج گیاهی است یکساله از خانواده گندمیان که تقریباً در اکثر نقاط دنیا کاشت می شود. اگرچه هزینه تولید برنج مانند سایر محصولات در سال های اخیر افزایش داشته است، اما توجیه اقتصادی برای کاشت این گیاه کشاورزان را ترغیب می کند تا هر سال قسمتی از زمین های خویش را برای کشت این محصول در نظر بگیرند. متاسفانه در سال های اخیر بی مهری علیه این زراعت استراتژیک در سطوح مقامات سیاسی و اجتماعی باعث شده خدمات دهی به کشاورزان برنجکار به حداقل خود برسد. از نظرعوام و کسانی که اشراف کامل به مقوله های علمی کشاورزی ندارند، دیدن حالت غرقابی آب در مزارع برنج این شائبه را ایجاد می‌کند که این گیاه پرمصرف‌ترین گیاه از نظر میزان مصرف آب است، اما براساس برآوردهای محققین مرکز تحقیقات کشاورزی، یک هکتار برنج در حالت غرقابی و تناوبی از ابتدای نشاکاری تا پایان برداشت حدود 13 هزار متر مکعب آب مصرف می کند. این در حالی است که زراعت هایی مانند چغندرقند، پیاز تابستانه، ذرت دانه ای و یونجه و خیلی از زراعت های دیگر بیش از این میزان، آب مصرف می کنند و خوشبختانه در سال های اخیر ترغیب کشاورزان برای بکارگیری روش های نوین آبیاری و کاهش مصرف آب در این زراعت ها از اولویت های جهاد کشاورزی بوده و نتایج خوبی داشته است. طول دوره رشد گیاه برنج تقریباً کوتاه تر از اکثــر زراعت های صیفـی می باشد. درشهرستان مرودشت عملیات نشاکاری برنج از اول تا بیستم تیرماه شروع و آبیاری مزارع نهایتاً تا پایان شهریور ماه ادامه دارد،یعنی یک دوره 80 روزه آبیاری در مزارع برنج طول می کشد و زراعت برنج به سرانجام می رسد. درسال‌های گذشته و با کم شدن منابع آب، کشت برنج مانند سایر زراعتها به صورت تناوبی انجام، که این خود باعث می شود میزان آب مصرفی در این مزارع به شدت کاهش یابد. بنابراین طول دوره رشد گیاه برنج از سایر گیاهان کمتر و در نتیجه آب بری آن نیز در حد آنها خواهد بود. اضافه بر این در شهریورماه با خنک شدن هوا میزان آب ورودی در مزارع برنج بسیار کم می شود. در رابطه با راندمان مصرف آب دو نوع کارایی تعریف شده است: 1.کارایی فیزیکی آب: یعنی میزان آب مصرفی نسبت به محصول خشک تولید شده. 2.کارآیی اقتصادی آب: یعنی میزان آب مصرفی نسبت به درآمد حاصل شده طول دوره رشد گیاه برنج تقریباً کوتاه تر از اکثــر زراعت های صیفـی می باشد. درشهرستان مرودشت عملیات نشاکاری برنج از اول تا بیستم تیرماه شروع و آبیاری مزارع نهایتاً تا پایان شهریور ماه ادامه دارد،یعنی یک دوره 80 روزه آبیاری در مزارع برنج طول می کشد و زراعت برنج به سرانجام می رسد. درسال‌های گذشته و با کم شدن منابع آب، کشت برنج مانند سایر زراعتها به صورت تناوبی انجام، که این خود باعث می شود میزان آب مصرفی در این مزارع به شدت کاهش یابد. بنابراین طول دوره رشد گیاه برنج از سایر گیاهان کمتر و در نتیجه آب بری آن نیز در حد آنها خواهد بود. اضافه بر این در شهریورماه با خنک شدن هوا میزان آب ورودی در مزارع برنج بسیار کم می شود. در رابطه با راندمان مصرف آب دو نوع کارایی تعریف شده است: 1.کارایی فیزیکی آب: یعنی میزان آب مصرفی نسبت به محصول خشک تولید شده. 2.کارآیی اقتصادی آب: یعنی میزان آب مصرفی نسبت به درآمد حاصل شده با یک نگاه ساده می‌توان دریافت که کارآیی اقتصادی آب در زراعت برنج تقریباً از همه زراعت های یاد شده بیشتر است، چون قیمت محصول تولیدی از سایر زراعت ها بیشتر است، بنابراین عامل کارآیی اقتصادی آب از عواملتاثیرگذار نزد کشاورزان برای کشت برنج می باشد. سایر مزایای کشت برنج : 1. برنج یک محصول خشکبار و نگهداری آن خصوصاً به صورت شلتوک بسیار آسان و انبارداری آن برای مدت زیادی امکان پذیر است، بنابراین کشاورزان از بابت انبارکردن و فساد آن دغدغه ای ندارند. 2. گونه های برنج که در شهرستان مرودشت کشت می شود، چمپای قصر دشتی و لنجانی است که از ارقام بومی و بانک ژنی گیاهی کشورمان بوده و قاطعانه می توان اعلام نمود این ارقام از سلامت ژنتیکی برخوردار و هیچگونه مشکلات تراریخته بودن را ندارد که نیاز است نسبت به حفظ و حراست این گونه های وطنی اقدامات جدی به عمل آوریم. 3. خاک های حاصلخیز شهرستان مرودشت عاری از هرگونه عناصر فلزی سنگین و سمّی می‌باشد، بنابراین برنج های تولید شده از سلامت کامل برای مصرف برخوردار هستند. این درحالی است که بعضی از برنج های وارداتی این مشکلات را در خود دارند. 4. اشتغــال زایی: هرساله در طول دوره کاشت، داشت و برداشت زراعت برنج، تعداد بسیار زیادی کارگر فصلی با دستمزد مناسب مشغول به کار شده و از این طریق امرار معاش می کنند. 5. گیاه برنج در تناوب زراعی نقش اساسی دارد، به تجربه ثابت شده کشت سایرمحصولات بعد از زراعت برنج، از وضعیت رشدی مناسبی برخوردار شود. از بین رفتن آفات، بیماری ها و علف‌های هرز بعد از زراعت برنج ازخصوصیات خوب این محصول دریک الگوی مناسب کشت می باشد، بنابراین کشت برنج باعث مرغوبیت و اصلاح خاک در زراعت بعدی می شود. 6. کاهش وابستگی اقتصادی : در راستای مؤلفه های اقتصاد مقاومتی، برنج یک محصول استراتژیک است و تولید آن درکشور باعث ایجاد حاشیه امنیت درتأمین غذای مردم شده و از خروج ارز بابت واردات و وابستگی جلوگیری می شود. 7. ذائقه و بازار پسندی: مردم در نیمه جنوبی کشور، برنج های محلی خصوصاً ارقام چمپا و لنجانی را می پسندند ، چون عطر و طعم و مزه این نوع برنج از سایر برنج های شمالی و وارداتی بهتر و همواره یک حس نوستالژیک را در اذهان مردم این دیار به وجود می آورد. 8. بازار مصرف همیشگی: بازار فروش برنج تولیدی شهرستان در هر ماه از سال رونق دارد و به دلیل تقاضای زیاد ، هیچ وقت محصول تولیدی روی دست کشاورزان نمی ماند.عزیز رحیمی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت
نظر خود را اضافه کنید.